Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Łodzi
Projekty zrealizowane
Zadanie pn.: „Badania nad możliwością ograniczenia populacji muszki plamoskrzydłej (Drosophila suzukii Matsumura) nowego gatunku inwazyjnego zagrażającego środowisku naturalnemu i produkcji owoców w Polsce”
Dofinansowane ze środków Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Łodzi w ramach umowy dotacji numer 708/BN/D/2015 z dnia 22.12.2015 r.
Wartość ogólna zadania: 187 183,00 zł
Wartość dotacji: 149 746,00 zł
Zakres projektu: Drosophila suzukii – muszka plamoskrzydła, została wykryta w Polsce jesienią 2014 roku na plantacji borówki wysokiej i maliny. Jest ona nowym dla Polski gatunkiem, którego monitoring prowadzono w latach 2012-2015. W Europie D. suzukii po raz pierwszy została wykryta w 2008 roku w Hiszpanii i we Włoszech i w ciągu kilku lat opanowała całą Europę. D. suzuki jest gatunkiem inwazyjnym, rozwijającym kilkanaście pokoleń w roku, który niszczy owoce na roślinach dziko rosnących: czarny bez, poziomka, malina, jeżyna, jagoda leśna i inne, ale także na plantacjach produkcyjnych roślin jagodowych (borówka wysoka, malina, truskawka, jeżyna i inne), czereśni, śliw i innych.
W Polsce w sezonie 2015 monitoring występowania prowadzony był na znacznie szerszą skalę, w całym kraju na różnych uprawach ogrodniczych i rynku hurtowym. Muchówki D. suzukii do końca września 2015 stwierdzono m.in. na plantacjach borówki wysokiej, czereśni, malinie, w wielu różnych rejonach kraju, a w pomniejszym okresie także na rynku hurtowym w Broniszach.
Celem planowanego zadania będzie monitoring występowania tego szkodnika w środowisku leśnym, parków krajobrazowych i parków miejskich (wg ostatnich doniesień z różnych krajów są to potencjalne miejsca zimowania szkodnika) oraz na plantacjach owoców miękkich w Polsce (szczególnie w woj. łódzkim). Prowadzone będą badania nad poznaniem biologii szkodnika w warunkach laboratoryjnych, pod osłonami (karkas) i na plantacjach oraz nad możliwościami jej ograniczania (wstępne badania laboratoryjne, a w miarę możliwości i potrzeby zwalczanie na plantacjach).
W Stanach Zjednoczonych Ameryki Północnej i w całej Europie trwają intensywne badania nad poznaniem tego szkodnika oraz opracowaniem metod jego zwalczania. W poszczególnych krajach powstały całe zespoły badawcze (składające się z co najmniej kilku- kilkunastu osób), gdyż problem jest bardzo poważny. W naszym kraju do 2014 r. prowadzono monitoring występowania muszki plamoskrzydłej – Drosophila suzukii w kilku lokalizacjach przez Instytut Ogrodnictwa w Skierniewicach w ramach Programu Wieloletniego na lata 2008-2014 finansowanego przez Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi.
Skala zagrożenia przez ten gatunek zarówno środowiska naturalnego (jak i plantacji produkcyjnych owoców miękkich jest jednak bardzo wysoka, stąd konieczne jest rozszerzenie badań nad tym szkodnikiem. Od 2015 roku monitoring jest także prowadzony przez Państwową Inspekcję Ochrony Roślin i Nasiennictwa - PIORiN, Ośrodki Doradztwa Rolniczego - ODR oraz niektórych producentów na plantacjach roślin uprawnych na terenie całego kraju.
W planowanym zadaniu przewidziano prowadzenie wstępnych doświadczeń laboratoryjnych nad oceną przydatności środków ochrony roślin do zwalczenia szkodnika.
Równolegle, przewidziano prowadzenie monitoringu występowania D. suzukii oraz poszukiwania skutecznych metod zapobiegania rozprzestrzenianiu się szkodnika w kraju.
Ponadto zaplanowano sprawdzenie skuteczności masowego odłowu tzw. „Mass trapping”. Przewidziane jest także poszukiwanie metod zwalczania za pomocą bezpiecznych (dla środowiska) środków chemicznych oraz ograniczenie szkód za pomocą środków repelentnych – odstraszających szkodnika.
W wyniku realizacji zadania spodziewana jest odpowiedź na pytanie, w jakim stopniu muszka plamoskrzydła (D. suzukii) stanowi zagrożenie dla roślin rosnących w środowisku naturalnym oraz roślin uprawnych naszego kraju.
Kolejnym etapem będzie przygotowanie wstępnej strategii skutecznego zapobiegania szkodom jakie powoduje D. suzukii.
Wymiernym efektem ekologicznym będzie zmniejszenie emisji środków chemicznych (insektycydów) do środowiska naturalnego poprzez poszukiwanie niekonwencjonalnych metod zwalczania szkodnika, a także ochrona roślin przy użyciu środków pochodzenia naturalnego (np. SpinTor 240 EC).